Kultura

Nina PEROVIĆ: Umjetničko bavljenje folklorom oslobođeno je nacionalnih obilježja

Muzički materijal folklornog porijekla privukao me je kao bilo koje drugo nasljeđe muzičke istorije. Vjerujem da je svako umjetničko bavljenje folklornom materijom danas oslobođeno nacionalnih obilježja. Tako je i u mom slučaju uslovljeno isključivo kvalitetom i vrijednošću muzičkog folklora koji podstiče moju stvaralačku energiju. Ono što je važno jeste da u kontekstu bavljenja materijom folklornog ili nekog drugog porijekla, kompozitor uspije izgraditi individualan muzički jezik, kaže za kompozitorka Nina Perović.
Nina PEROVIĆ: Umjetničko bavljenje folklorom oslobođeno je nacionalnih obilježja
Portal AnalitikaIzvor

Sudeći prema godinama, za sagovornicu Portala Analitika bi mogli reći da je iz generacije mlađih stvaralaca. No, njena djela ukazuju da u Crnoj Gori već spada u red umjetnika s impresivnom biografijom.

Nina Perović završila je Srednju muzičku školu „Vida Matjan“ u Kotoru. Na Muzičkoj akademiji na Cetinju osnovne studije klavira završila je 2007. godine u klasi profesora Aleksandra Serdara, a godinu kasnije stekla je zvanje specijaliste iz metodike nastave klavira u klasi profesora Vladimira Bočkarjova. Istovremeno, na istoj instituciji studirala je kompoziciju u klasi profesora Žarka Mirkovića, te završila specijalističke studije i iz te oblasti.

Dva puta je bila proglašena najboljim studentom, a čista desetka kao prosječna ocjena donijela joj je stipendiju Basileus u okviru evropskog programa studentske razmjene Erasmus Mundus. Tako je master studije kompozicije pohađala i završila na Muzičkoj akademiji u Ljubljani u klasi Uroša Rojka, gdje je svojim ocjenama još jednom potvrdila potpunu predanost muzičkom stvaralaštvu. Time je zavrijedila još jednu stipendiju, i to Republike Slovenije.

- Bio je to i postepen prelaz ka zapadnoevropskim umjetničkim tendencijama i, uopšte, stilu življenja. Doživjela sam kulturni šok našavši se u Ljubljani, ali sam poslije nekog vremena sagledala ograničenosti i te sredine – kaže Perović.

Prvo veće priznanje za njen kompozitorski rad dobila je na 2011. godine kada je pohađala 21. Međunarodnu ljetnju akademiju u Pragu, Beču i Budimpešti. To joj je obezbijedilo premijerno izvođenje djela „Gusle“ pred jednom od najzahtjevnijih publika - onom u Beču.

S povratkom u Crnu Goru uslijedili su brojni radni angažmani, pisanje i izvođenje različite muzike prvenstveno u okviru crnogorskih muzičkih manifestacija A tempa i KotorArt Don Brankovih dana muzike, te otkup više kompozicija.

Odlučila je i da nastavi obrazovanje, pa je upisala doktorske studije kompozicije.

- Fakultet muzičke umetnosti u Beogradu je bio moj izbor zbog profesora Srđana Hofmana i kvaliteta nastave koju sam tamo pohađala. Takođe, radila sam u Crnoj Gori, pa mi je bilo praktično da za Beograd putujem po potrebi – precizira naša sagovornica, koja je prošle godine stekla i rijetko zvanje doktora nauka u ovoj oblasti.

2101nina2

Godina za nama nosi još dva bitna datuma za mladu kompozitorku. Na XV A tempu njeno djelo „Tanatos“ premijerno je izveo kvartet „Montenegro“ kojeg čine vođe gudačkih sekcija Crnogorskog simfonijskog orkestra. I dok je u Podgorici bila u publici, u Kotoru se našla u izvođačkom ansamblu pod dirigentskom upravom Mira Homena na prvoj interpretaciji njene naručene kompozicije „Odrazi“ kojom je zvanično otvoreno prošlogodišnje izdanje KotorArt Don Brankovi dani muzike, te obilježena decenija nezavisnosti ali i odlaska poznatog kotorskog humaniste i intelektualca.

- Bavljenje kompozicijom je proces u kom ne možete naučiti sve, niti ste u bilo kom trenutku u potpunosti zadovoljni ostvarenim rezultatom. Kompozitorski rad je složen i dug proces stvaralačkog sazrijevanja i ne vidim mu kraja – podsjeća naša sagovornica.

Pored Crne Gore i Austrije, Perović se može pohvaliti da su njena djela izvođena još u Italiji i Sloveniji.

Danas je angažovana kao saradnik na Muzičkoj akademiji na Cetinju, te profesor klavira u Muzičkoj školi „Vasa Pavić“ u Podgorici.

ANALITIKA: Fakultetsko obrazovanje započeli ste na Cetinju, gdje ste prvo završili specijalističke studije klavira a zatim i kompozicije - obije sa najvišom ocjenom. Nastavili ste magistarske u Ljubljani, a doktorirali u Beogradu. Na koji način ste birali baš ove institucije da na njima stičete znanje?

PEROVIĆ: Cetinje je bio logičan nastavak muzičkog obrazovanja u Crnoj Gori, odlični profesori i grad sa posebnom atmosferom, jedinstvenim ambijentom, idealan za rad, što je jednim dijelom i omogućilo završavanje dva smjera istovremeno. Odabir Muzičke akademije u Ljubljani bilo je uslovljeno je stipendijom Basileus. Bio je to i postepen prelaz ka zapadnoevropskim umjetničkim tendencijama i, uopšte, stilu življenja. Doživjela sam kulturni šok našavši se u Ljubljani, ali sam poslije nekog vremena sagledala ograničenosti i te sredine... Fakultet muzičke umetnosti u Beogradu je bio moj izbor zbog profesora i kvaliteta nastave koju sam tamo pohađala. Takođe, radila sam u Crnoj Gori, pa mi je bilo praktično da za Beograd putujem po potrebi.

2101nina4

ANALITIKA: Već pet godina ste poznati široj publici, prije svega u Crnoj Gori, a zatim i Srbiji, Sloveniji, Italiji, Austriji. Za koje svoje kompozicije smatrate da su bile ključne u Vašem sazrijevanju kao umjetnika?

PEROVIĆ: Kompozicije na kojima sam najviše radila. Neke od tih nisu ni izvedene, niti ih smatram dovoljno vrijednim da bih se odlučila na takav korak, ali su u zanatskom pogledu bile od velikog značaja u razvijanju različitih kompozicionih tehnika. Izdvojila bih par kompozicija sa osnovnih studija - kao značajne prve korake, usvajanje osnovnih tehnika u izgradnji forme, zaokružene muzičke cjeline - a zatim kompoziciju „Ritus“ kao moje najobimnije djelo za sopran, hor i orkestar - doktorski umjetnički projekat kojim sam se detaljno bavila skoro tri godine.

ANALITIKA: Što za mladog umjetnika danas znači kada ima priliku da piše kompozicije za posebne prilike?

PEROVIĆ: To je velika priviliegija. Ujedno je i velika odgovornost, a onda i ogromna pokretačka snaga za stvaralačku energiju. To je povod za rad i predavanje poslu.

ANALITIKA: Nerijetko ste dio ansambala koji interpretiraju Vaše kompozicije. Da li to smatrate svojom obavezom ili je slučaj htio da budete među izvođačima?

PEROVIĆ: Mislim da je u pitanju zadovoljstvo koje mi to pričinjava, kao i potreba da osmišljen muzički sadržaj posmatram iznutra i proživljavam njegovu dinamiku. Tako stičem veliko iskustvo iz potpuno druge perspektive. Interesantno je koliko faktora uslovljava kvalitet interpretacije, a onda i same kompozicije.

2101nina5

ANALITIKA: Crnogorska muzička tradicija, kako instrumentalna tako i vokalna, prepoznatljiv je dio Vašeg stvaralaštva. Šta Vas je tome privuklo?

PEROVIĆ: Muzički materijal folklornog porijekla privukao me je kao bilo koje drugo nasljeđe muzičke istorije. Vjerujem da je svako umjetničko bavljenje folklornom materijom danas oslobođeno nacionalnih obilježja. Tako je i u mom slučaju uslovljeno isključivo kvalitetom i vrijednošću muzičkog folklora koji podstiče moju stvaralačku energiju. Ono što je važno jeste da u kontekstu bavljenja materijom folklornog ili nekog drugog porijekla, kompozitor uspije izgraditi individualan muzički jezik.

ANALITIKA: Zaokružili ste ciklus obrazovanja. Čemu sada želite najviše da se posvetite - postdoktorskim studijama, prenošenje znanja na mlade generacije ili i jedno i drugo?

PEROVIĆ: I prenošenju znanja na mlade generacije, i nastavku ličnog obrazovanja - neovisno od nivoa stečene diplome. Nisam sigurna da li postoje postdoktorske umjetničke studije kompozicije, ali sam sigurna da je bavljenje kompozicijom proces u kom ne možete naučiti sve, niti ste u bilo kom trenutku u potpunosti zadovoljni ostvarenim rezultatom. Kompozitorski rad je složen i dug proces stvaralačkog sazrijevanja i ne vidim mu kraja.

Kristina JERKOV

Foto: Privatna arhiva/D.Miljanić

Portal Analitika