Ko je bio Sv. Sava? Veliki župan Stefan Nemanja je oko 1185. godine oružjem osvojio Duklju, a srpski istoričari takođe smatraju da je on bio osvajač Duklje, to je pokazao dr Živko Andrijašević u svom radu "Crna Gora i Stefan Nemanja - osvajač ili povratnik na đedovinu", pročitajte na linku. Stefana Nemanja je imao tri sina, najmlađi je bio Rastko koji se kao mlad zakaluđerio i u monaštvu dobio ime Sava.
Od Nikejskog cara Laskarisa Sava Nemanjić je 1219. dobio dozvolu da u svojoj državi, kojom je tada vladao njegov brat Stefan Prvovenčani, formira nezavisnu crkvu i on je postao (prekršivši crkvene kanone) njen prvi poglavar - arhiepiskop. Tako je Sava 1219. između ostalih episkopija osnovao i Zetsku pravoslavnu episkopiju, u katoličkoj Duklji. Duklja je bila rimokatolička jer je poslije crkvenog raskola 1054. godine potpala pod jurisdikciju Rima.
U 18. i 19. vijeku srpska elita je izvela pravilan zaključak da je Sv. Sava najznačajniji Srbin u istoriji zbog toga što je oformio nezavisnu Srpsku crkvu, koja je tokom vjekova postala "fabrika" za proizvodnju Srba, što je i danas. Ako bi se iz planina u 13. i 14. vijeku zbog suženih resursa u okruženju u kom su se rodili i odrastali, u ravnicu selili Vlasi i Arbanasi, oni su postajali pripadnici i vjernici Srpske crkve i tako bivali posrbljeni. Ovo je isto s vremenom važilo i za sve ostale neslovenske naseljenike u Srbiji: Grke, njemačke rudare, pa kasnije Rome, Cincare, Bugare...
Dan danas, SPC je glavna fabrika za proizvodnju "etničkih" Srba, tako sam već pokazivao primjere Muslimana Emira Kusturice i Albanca Mahmuta Bušatlije koji su ulaskom u SPC postali Srbi i još su dodatno, što se od njih i očekivalo - izmaštali svoje srpsko porijeklo. Jedan poznati crnogorski političar je prije 7 godina objasnio kako je postao Srbin: prvo je srpskohrvatski iz mladosti zamijenio srpskim jezikom, pa je zatim postao vjernik SPC, i na kraju da bi to kompletirao - u šestoj deceniji života se proglasio Srbinom. Dakle, kao i uvijek "etnički" Srbin postaneš tako što prvo postaneš vjernik SPC. Kad postaneš vjernik SPC porijeklo je lako isfantazirati, možeš da biraš bajkovita objašnjenja desetina srpskih diplomiranih istoričara i stotina publicista.
Sava je za Crnojeviće i Crnogorce bio običan svetac: Sveti Sava je u srednjem vijeku bio vrlo poštovan svetac, poštovan i od Rimokatoličke crkve. Danas je za Srbe Sveti Sava ličnost nad svim ličnostima, svi drugi Srbi daleko su iza njega, međutim za Crnojeviće i naše pretke on je bio jedan običan svetac, jedan među stotinama drugih svetaca. Da Crnojevići prema sv. Savi nijesu imali nikakvo posebno poštovanje pokazuje nam crkveni kalendar Đurđa Crnojevića za 1494. godinu. Sava se po starom kalendaru obilježavao 14. januara i obilježen je crnim slovima (prvo slovo crvenim), dok je npr. Veliki Antonije obilježen crvenim slovima i to ponosno na svom sajtu reklamira i mitropolija gospodina Amfilohija, možete pogledati na linku. Kao što vidimo na faksimilu, Crnojevićima i Crnogorcima Veliki Antonije je bio važniji od Svetog Save. Za Velikog Antonija danas u Crnoj Gori zna samo grupica teologa, a za Savu, htjeli ne htjeli, svi moramo da znamo, toliko nam ga SPC agresivno nameće.
Valja napomenuti, Crnojevići i Crnogorci krajem 15. vijeka kao svetitelja uopšte nijesu priznavali još jednog obožavanog lika srpskih nacionalista - kneza Lazara Hrebeljanovića, koji je poginuo na Kosovu 28. juna 1389. godine.
Turci su mošti sv. Save iz manastira Mileševe u aprilu 1594. prenijeli u Beograd, đe ih je spalio Sinan paša.
Kult Svetog Save je u Crnu Goru importovan 1856. godine: Tanjug i Beta su 27. januara 2014. objavili, u nauci dobro poznate činjenice:
"Sveti Sava je ustanovljen za školsku slavu 1840. godine, na predlog Atanasija Nikolića, rektora Liceja u Kragujevcu. U odluci tadašnjeg Popečiteljskog prosveštenija, predstavnici državne i crkvene vlasti propisali su da se Sveti Sava proglašava za "patrona svih naših škola i da se najsvečanije proslavlja"
Tako je odlukom malog broja ljudi Sava počeo da se u Srbiji proslavlja, međutim, on je srpskom narodu i 27 godina kasnije bio - ne puno važan svetac. Akademik SKA (preteča SANU) Milan Milićević je 1867. godine objavio knjigu "Život Srba seljaka" u kojoj je na strani 53, kazao: "Sv. Savi mnogi poste. Taj se post zove savica, a inače sv. Sava nije veliki svetac za seljake. No od kako je naređeno da se taj svetitelj slavi kao patron školski, gotovo svaka opština školska mesi taj dan kolač i kuha koljivo kao na krsno ime što se radi."
Sveti Sava nije osnovao nijednu jedinu školu, a proslavlja se kao školska slava?!! Naravno, cilj elite (novo)Srba koja je odlučila da se Sava proslavlja kao školska slava bio je da se đeci već od đetinjstva Sava nametne kao najveći Srbin u istoriji.
O uvođenju kulta sv. Save u Crnu Goru pisali su Radoslav Rotković, Danilo Radojević, Novak Adžić i drugi naučnici. Novak Adžić piše:
“Arhimandrit Nikanor Ivanović bio je uključen i u politiku koja se ticala školskog sistema u Crnoj Gori. On je, prvi put, pod uticajem Karlovačke mitropolije i patrijaršije, uveo proslavu Save Nemanjića, čime je importovano širenje dotad nepoznatog i nepostojećeg kulta u Crnoj Gori, što je predstavljalo osnov za njegovu kasniju ideološko – političku promociju i instrumentalizaciju, koju je knjaz Nikola eksploatisao i promovisao kao dio svoje dinastičke i ideološko-političke platforme i programa. Nikanor odmah uvodi u program cetinjske osnovne škole proslavu Save Nemanjića (1856), pa je tu, prvi put u Crnoj Gori, otpjevana pjesma ‘Uskliknimo s ljubavlju’. Pjesmu ‘Usliknimo s ljubavlju’ napisao je neki kaluđer (oko 1810), u jednom od fruškogorskih manastira, u Srijemu; prvi put je otpjevana u crkvi u Segedinu (Mađarska) 1839." (Novak Adžić, Izvanjac iz Dalmacije mitropolit Crnogorske crkve, “Pobjeda”, 10. maj 2011)
Tako je i ideja o Sv. Savi kao najvećem čoeku u istoriji pravoslavaca zapadnog Balkana importovana u Crnu Goru, uostalom, kao i kompletna srpska nacionalna ideologija.
Petar I i Njegoš, nikada Savu nijesu ni pomenuli: Treba napomenuti da je Sv. Sava bio poznat malom broju kaluđera u crnogorskim manastirima i prije 1856. godine, naravno da je uvijek bilo obrazovanih kaluđera koji su znali ko je osnivač i prvi arhiepiskop Srpske crkve. Ali, Sveti Petar Cetinjski i Petar II Petrović Njegoš nijesu nikada, ni u jednom - pismu, poslanici, proglasu, objavi, pjesmi, spjevu, djelu pomenuli sv. Savu, niti je neki njihov savremenik zapisao da su ga pomenuli.
U Danilovgradu je 29. januara 2012. održana Svetosavska akademija, na kojoj je govorio sveštenik SPC Gojko Perović, on je potvrdio da Sv. Petar Cetinjski i Njegoš nikada nijesu ni pomenuli Sv. Savu, možete poslušati izlaganje popa Perovića na linku (na 14:00).
A viđeli smo da i 1867. godine u samoj Srbiji Sv. Sava za seljake nije bio značajan svetac.
Isto tako, meni i mojim vršnjacima Sv. Sava je bio skoro potpuno nepoznat, jedva da smo čuli za njega sve do devedesetih - kada je Savin kult opet počela vještački da širi Srpska crkva. Vještački, znači - nabjeđivanjem, novcem i propagandom, a na sličan način je Savin kult širen u Crnoj Gori i od druge polovine 19. vijeka do 1945.
Danas Srpska crkva u Crnoj Gori masovno, na desetinama skupova i akademija proslavlja sv. Savu tako što: zakupi sale, preklinje narod da napuni sale, plati reklamiranje tih skupova, plati govornike da dođu iz Srbije, plati kulturno-umjetnička društva i glumce, plati zakuske i koktele poslije priredbi i akademija. Dakle, SPC golim kešom, hiljadama i hiljadama € stvara ovaj "narodni" kult.
Svetosavlje je grana ideologije srpskog nacionalizma, nema veze sa Sv. Savom: Kažu da je jednom, pošto su se pojavili tumači njegovog djela, Karl Marks rekao "ja nijesam marksista", isto tako ne postoji nikakva mogućnost da je Marko Miljanov mogao biti Svetosavac, jer to nije bio ni Sv. Sava, takozvano svetosavlje je izmišljeno između dva svjetska rata.
Poznati vjerski analitičar Mirko Đorđević je za podgoričku “Republiku” 24. avgusta 2005. godine izjavio: “Svetosavlje je ideološka sintagma nastala 1935. godine i ona nikakve veze nema sa Svetim Savom”.
Isti Đorđević kaže da je riječ “svetosavlje” skovao jedan Rus: “I od ‘svetosavlja’ koje je kao sintagmu smislio i lansirao jedan očajni Rus koji se zvao Fjodor Titov, i to u Beogradu uoči poslednjeg svetskog rata.” (Mirko Đorđević, Molitva protiv kulture, 4. april 2009. www.pescanik.net)A Vladimir Veljković piše drugačije: “Tvorac kovanice svetosavlje je pravoslavni svećenik i ljotićevac, otac Dimitrije Najdanović (1897-1986).“ (Vladimir Veljković, Svetosavska politička konfuzija, www.pescanik.net).
Svetosavlje je jedan ideološki pravac srpskog nacionalizma koji nema nikakve veze sa Sv. Savom.
U srednjem vijeku, u doba kad je Sv. Sava živio, nije bilo nacionalizma. Crkva – i katolička i pravoslavna – propagirala je da su svi ljudi Božja – Hristova bića i crkvi je narodni identitet bio nevažan, pa tako i Sv. Savi. Ne postoji nijedan Savin spis, ili bilo kojega drugog pisca iz 13. i 14. stoljeća u kojem se slavi srpski narod na način koji bi mi danas razumjeli kao – nacionalistički, a to možemo da vidimo iz sljedećeg izvora.
Sljedeći citat napisao je lično Sveti Sava, piše o događajima poslije smrti Nemanjine: "I tako mnogi narodi tada dođoše da mu se poklone i da ga sa velikom počašću opoju. Pojali su prvo Grci, potom Iverci, zatim Rusi, posle Rusa Bugari, potom opet mi, njegovo stado sakupljeno.” (Sveti Sava,Žitije Svetog Simeona Nemanje, www.rastko.rs)
Što je to svetosavlje, ako sami Sava izbjegava da pomene srpsko ime, izbjegava da imenuje njegov narod? Da li ga je i mogao imenovati, ako je to Savino "MI", podrazumijevalo mješavinu Slovena, Vlaha, Arbanasa...?
Učenje Sv. Save je bilo skoro u potpunosti kopija grčkog pravoslavlja, svetosavlje ne može imati veze sa Svetim savom, jer Sava nije imao nikakvo svoje posebno - ni crkveno ni nacionalno učenje.
Savino počivalo je izmišljeno, naravno: Od 1856. kada je kult Sv. Save importovan među crnogorska plemena, počinju da se žustro mijenjaju imena toponima na našoj teritoriji, preimenuju se Savinim imenom. Bar 90% toponima sa Savinim imenom u Crnoj Gori izmišljeni su od polovine 19. vijeka do danas. Izmišljeni su i nazivi Savin kuk i Savin potok i razne Savine glavice i Savine stope, pa je tako izmišljeno i Savino počivalo u Kučima, za koga vjerujem da je čak nedavno izmišljeno, u posljednjim decenijama. Ovo je naravno sasvim u skladu sa istorijskim tokom, jer je cijela srpska nacionalna ideologija u Crnu Goru importovana od Sime Sarajlije do danas, kultovi: Obilića, Karađorđa, Dušana. Zatim Kosovski mit, priča o Velikoj Srbiji... pa smo umjesto Kastel Lastve dobili Petrovac, dobili smo spomen ploče sa uklesanim lažima koje decenijama zagađuju svijest ljudi...
Jovan Erdeljanović bio je u Crnoj Gori početkom 20. vijeka, istraživao je život i običaje crnogorskih plemena. Napisao je monografije o Kučima, Bratonožićima i Piperima.U knjizi "Kuči, Bratonožići, Piperi“ (Biblioteka Radosav Ljumović, Podgorica, 1997), na kraju svake monografije dao je pregled geografskih naziva, imena, pa etnografskih naziva, zatim pregled prezimena i narodnih, plemenskih i ličnih imena. U sve tri monografije nema nijedan jedini pomen Sv. Save niti bilo kojeg geografskog lokaliteta koji ima veze sa Sv. Savom. Tek je u monografiji o Piperima Erdeljanović pomenuo jedan Savin spis, dakle, ni to nije vezano za Kuče, Bratonožiće i Pipere.
Kao i u slučaju budvanske ploče koja već skoro 90 godina emituje laž, zagađuje svijest i proizvodi bilborde sa novim lažima, iz SPC - najvećeg, otvorenog i neprikrivenog (SPC nikada nije priznala crnogorsku naciju) protivnika crnogorskog naroda i nacije, klesanjem bajki u kamenu se nastavlja sa mijenjanjem identiteta Crnogorcima. I SPC će ići sve dotle dok im svaki Crnogorac ne bude poslušna ovčica.
Ipak, mislim da ima Crnogoraca i to dosta, koji nikada neće postati vjernici ili podržavaoci SPC. Ako Sv. Sava ništa nije značio Sv. Petru Cetinjskom i Njegošu, koji ga nikada nijesu ni pomenuli zašto bi Crnogorcima nešto posebno značio? Običan svetac, među stotinama drugih, kako je i predstavljen u crkvenom kalendaru Crnojevića s kraja 15. vijeka.
