Petrovdanskim saborom je predśedavao Mihailo Ivanović, glavni govornik je bio Sekula Drljević, a glavni gost na skupu bio je mitropolit Srpske crkve Joanikije Lipovac.
Petrovdanski sabor su organizovali okupatori, Krsto Zrnov Popović nije bio učesnik: Odličan poznavalac II svjetskog rata kod nas, nedavno preminuli Radoje Pajović, za koga svi znamo da je do kraja života bio veliki poštovalac crnogorskih komunista, u knjizi "Kontrarevolucija u Crnoj Gori - četnički i federalistički pokret 1941-1945" (Obod, Cetinje, 1977), napisao je: "Sabor je zakazan za 12. jul (Na Petrovdan, po čemu je i ime dobio), ''u atmosferi nesigurnosti i nezadovoljstva'', kako je zabilježio Macolini. . . Deklaracija nije bila izraz narodne volje već je pripremljena u Rimu. Nijesu je prihvatili čak ni mnogi separatisti, koji su inače sarađivali sa okupatorom." (str 71, 73 i 74)
U ovoj Deklaraciji koja je napisana u Rimu, stojalo je, i to je pročitano na Petrovdanskom saboru - da se "Crna Gora proglašava za suverenu i nezavisnu državu u obliku ustavne monarhije." (ista knjiga Pajovića, str 73)
Novak Adžić piše: "Od 65 pozvanih na Petrovdanski sabor, 12. jula 1941. godine, nijesu stigli dr Novica Radović, Krsto Popović, Petar Plamenac i još 17 izabranika. Krsto Popović je ostao u Cucama, u koje se vratio 11.jula 1941. godine sa pripremne sjednice Petrovdanskog sabora. Petar Plamenac je takođe 11.jula napustio Cetinje i otišao je ne kazavši gdje, tako da ga nijesu mogli pronaći. Dr Novica Radović je uoči zasjedanja Petrovdanskog sabora bio pozvan na razgovor kod grofa Macolinija. Oni su se dugo zadržali u razgovoru. Na njega je Macolini vršio pritisak da učestvuje u radu Sabora, ali je Radović to odbio." (ADŽIĆ: Petrovdanski sabor 12. jula 1941. godine, Portal Analitika, 12. jul 2016)
Dakle, Krsto Zrnov Popović, vojni vođa Božićnog ustanka januara 1919. godine, nije učestvovao u radu Petrovdanskog sabora.
Deklaracija koja je pročitana na Petrovdanskom saboru nije proizvela nikakve posljedice.
Radoje Pajović piše: "Trinaestojulski ustanak, međutim, onemogućiće italijanskom okupatoru i to i svako drugo rješenje u vezi sa fašističkim kombinacijama oko uspostavljanja separatne crnogorske države." (ista knjiga Pajovića, str 69)
Pravila kanonizacije: Znamo da je u posljednjih par decenija mitropolit Amfilohije proizveo desetine svetitelja, od kojih vjerovatno nijedan jedini nije zaslužio da bude proglašen svetim, jer su uslovi za svetost jasni: Uslov broj jedan, najvažniji uslov - zahvaljujući kandidatu za svetitelja desila su se posvjedočena čuda (čudesna spasenja, iscijeljenja).
Uslov broj dva je - kandidat za sveca je morao imati savršeno moralan i neporočan život.
Uslov broj tri je - poslije smrti kandidata za sveca, mošti mu trebaju biti netružene.
Uslov broj četiri je - kandidat za sveca bi trebao imati svetački kult u narodu.
Vjerovatno niti jedan uslov ne ispunjava bilo koji od novoproglašenih svetitelja mitropolita Amfilohija, sem što su neki među njima (kao i hiljade drugih, običnih ljudi), imali moralan i neporočan život.
U SPC su danas ova pravila u vezi sa kanonizacijom u potpunosti ignorisana, a u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj jedini uslov da bi neko postao svetitelj je da to poželi mitropolit Amfilohije. Nesumnjivo, sa ovom proizvodnjom "svetaca" kao na traci, Mitropolija crnogorsko-primorska se ruga pravoslavlju i hrišćanstvu, jer bez bilo kakvih podnijetih dokaza proglašava raznorazne pokojnike svetiteljima.
Sveštenik Dragan Stanišić, koji je svakodnevno pored mitropolita, divno je objasnio ovo o čemu pišem, na predavanju koje je imao u Ostrogu, 22. juna 2013. godine, nekih mjesec dana prije toga Amfilohije Radović je kanonizovao Petra II Petrovića Njegoša. Pop Stanišić je rekao: “Zašto je vladika predložio da Njegoš bude svetitelj? Pa voli ga, divi mu se, čita njegove pjesme. Zavolio je toga svoga prethodnika, vladiku...” (link)
Njegoša proglasio za sveca, jer voli njegove pjesme?! Joanikije Lipovac: Joanikije Lipovac je u maju 1999. godine, od strane Sinoda SPC (od strane Kačavende, Pahomija Gačića, Filareta Mićevića, Atanasija Jeftića..) u Beogradu proglašen svetiteljem i ta je vijest tada dobila malo publiciteta jer je u toku bilo NATO bombardovanje SR Jugoslavije. Tako je Lipovac proglašen svetim, a to je osoba koju je iznimno teško povezati sa svetošću. U crnogorskom narodu prema njemu ne vlada kult poštovanja, već kult prezrenja, jer je bio vjerni saradnik fašista - i talijanskih i njemačkih.
Lipovac je rođen 1890. godine u Stolivu, školovao se na bogosloviji u Zadru, a potom je diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu. U decembru 1940. godinde Sinod SPC u Beogradu ga je postavio na mjesto Mitropolita crnogorsko-primorskog.
Komunisti su ga na kraju rata pronašli, odveli u Srbiju, tamo su ga vjerovatni mučili, i na kraju su ga ubili. Grob mu se ne zna. Bila je to jedna od bezbrojnih komunističkih nerazumnih odluka, svakako su mu trebali suditi zbog saradnje sa okupatorom.
Joanikije Lipovac je 17. aprila 1941. na Cetinju dobro raspoložen dočekao talijanske fašiste, koji su snimili film o svom dolasku na Cetinje, taj film koji traje 01:24 možete ga pogledati na linku ("Cettigne, la capitale occupata dalle nostre truppe. L'alza bandiera. I principali edifici"), postavila ga je talijanska državna kinematografska kuća.
Lipovac je 16. maja 1941. godine, ispred Cetinjskog manastira dočekao i talijanskog kralja Vitoria Emanuela III, taj događaj je takođe filmski snimljen i nalazi se na sajtu YouTube - link ("Cettigne - La visita del Re Imperatore").
U Vaskršnjoj poslanici aprila 1942. Lipovac je osudio 13.-julski ustanak, istoričar Zvezdan Folić citira Lipovca: “I malo im je što su izveli moralnu pustoš, već su 13. jula 1941. digli i takav ustanak koji je našem narodu nanio takve rane da ih ni decenije neće izliječiti…” (Zvezdan Folić, Vjerske zajednice u Crnoj Gori 1918-1953, Podgorica, 2001, strana 74)
Lipovac dakle osuđuje opštenarodni crnogorski ustanak 13. jula 1941, jedini pravi oružani narodni ustanak u porobljenoj naci-fašističkoj Evropi.Svo vrijeme II svjetskog rata Joanikije Lipovac je produbljivao podjele, pospješivao zlo koje je zadesilo Crnu Goru. Još iz Folićeve knjige: “Na parastosu Dragu i Blažu Kapičiću u aprilu 1942, mitropolit Joanikije je održao besjedu protiv komunizma. Još radikalniji bio je u oktobru 1942. kada je na parastosu Novici Kovačeviću, sudiji iz Grahova, savjetovao okupljenom narodu: ‘Nema podesnijeg mjesta nego da ovdje donesemo čvrstu odluku i zakunemo se Bogu da ćemo se boriti protiv komunista’.” (ista knjiga, strana 76)
Branko N. Filipović u knjizi “Mrtvi ne zbore” piše o mitropolitu Lipovcu: “U vrijeme najvećeg okupatorsko-četničkog terora u Crnoj Gori, 18. oktobra 1942. godine, crnogorski mitropolit Joanikije (Lipovac) na banketu u Ostrogu održao je zdravicu Pirciju Biroliju, fašističkom guverneru okupirane Crne Gore, čije dijelove prenosimo: ‘I dogodi se čudo neviđeno i nečuveno pod okupacijom. Gospodari i robovi, Italijani i Crnogorci nacionalisti, postadoše saradnici protiv strašnoga zla, i za kratko vrijeme zajednički oslobodiše Crnu Goru…
Radostan je danas sav naš narod sa područja guvernata Crne Gore što je Vaša Ekselencija, sa Vašom cijenjenom gospođom i Vašim eminentnim saradnicima, kao sin pobožnog italijanskog naroda, došao u sveti Ostrog da se pokloni moštima Sv. Vasilija Ostroškoga Čudotvorca.
Vaša pobožna i herojska duša osjetila je da je pravo da se ovdje u ovoj našoj najvećoj svetinji zajednički pomolimo Gospodu Bogu za vječni pokoj i rajsko veselje u borbama protiv partizana zajednički poginulih italijanskih i naših boraca i da se pomolimo da i dalje vlada među nama međusobno poštovanje i sloga...’
Veličao vojnike Rajha: Mitropolit Joanikije 1-XII-1943. godine u posebnoj poslanici čestita vojnicima njemačkog Rajha novu 1944. godinu slijedećim riječima: ‘Vojnicima velikog njemačkog Rajha: Naročitu mi čast čini da mogu najslavnijoj vojsci svijeta iz svih vremena čestitati Novu godinu u ime svoje vlade i svoga naroda. Sretna vam Nova 1944. godina'." (Branko N. Filipović, Mrtvi ne zbore, portal Montenegrina)
U dokumentarnom serijalu TV Crne Gore “Cetinjska Mitropolija” iz 2006. godine, za koji je tekst napisao istoričar Živko Andrijašević, u 4. epizodi je između ostaloga, rečeno: “Cetinjska Bogoslovija bila je jedina bogoslovija Srpske Pravoslavna Crkve koja je radila tokom II svjetskog rata. Među sveštenstvom Crnogorske mitropolije nije bio mali broj protivnika ovakvog mitropolitovog držanja prema italijanskom okupatoru. A bilo je i svještenika koji su otvoreno podržavali partizanski pokret. Mnogi od njih stradali su zbog protivljenja okupacionom režimu, dok su neki poginuli u redovima partizanske vojske. Prema zvaničnoj statistici u partizanskom pokretu učestvovala su 34 pravoslavna svještenika Crnogorsko-primorske mitropolije, a njih šestorica nakon rata dobili su Spomenicu 1941.”
Istoričar Dragutin Papović piše: “Mitropolit Joanikije je prema Njemcima primijenio istu taktiku kao prema Italijanima. Zbog oportunizma bio je slatkorječiv, pa je u božićnoj poslanici 1944. godine pomenuo ‘genijalnog Getea’, Herdera i ‘poznatog naučnika Leopolda Rankea’ i osudio Jevreja Karla Marksa.
Ova saradnja je otkrila još jedno mitropolitovo uvjerenje. Pokazalo se da je mitropolit antisemita jer je u čestim javnim osudama komunizma govorio da su za nastanak ove ideologije krivi Jevreji i da su oni među glavnim izazivačima rata. . . Mitropolit je uz Njemce ostao do napuštanja Crne Gore krajem decembra 1944. godine. Sa četnicima, njihovim porodicama i u pratnji 60 duhovnika povlačio se preko Bosne, Hrvatske i Slovenije. Početkom maja 1945. godine jedinice Jugoslovenske armije su kod Zidanog mosta zarobile i bez suđenja ubile 56 sveštenika Crnogorsko-primorske mitropolije. Mitropolit Lipovac je nakon zarobljavanja sproveden u Aranđelovac, ponižavan i likvidiran sredinom juna.” (Dragutin Papović, Duhovni lider četničkog pokreta, neđeljnik “Monitor”, 11. februar 2011)Pisac ovih redova nema ništa protiv kad bilo ko i bilo kada govori, u normalnim okolnostima, protiv socijalizma i komunizma, jer je "nauka" Karla Marksa najveći šarlatanluk u istoriji. Ali pozivanje na borbu protiv partizana usred II svjetskog rata, je značilo jako raspirivanje bratoubilačkog rata i nema nikakve sumnje da je agitovanje Lipovca pospješivalo bratoubilaštvo. Po mom sudu Lipovac je tokom velikog krvoprolića u II svjetskom ratu trebao da se povuče u manastir i da iz manastira daje saopštenja u kojima sve strane u sukobu poziva na mir, i da to bude sva njegova djelatnost za vrijeme rata. Umjesto toga njega su Talijani i Njemci vodali sa sobom i igrali se sa njim kao sa marionetom. I zbog toga su komunisti bili bijesni na njega i nerazumno ga ubili, a da mu nijesu ni sudili. Falsifikati Velibora Džomića i Aleksandra Stamatovića: Jedan od najvažnijih sofista u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj je Velibor Džomić. Džomić je rođen u Kraljevu, 1969. godine. Godine 1996. je objavio knjigu "Golgota mitropolita crnogorsko-primorskog Joanikija (1941-1945)". Na Veliku Gospojinu - (28. avgusta 1998) postao je đakon SPC. Knjiga je vjerovatno razdijeljena episkopima SPC te su oni na majskom Sinodu 1999. godine Joanikija Lipovca proglasili svetiteljem, a kao nagradu, Džomić je odmah, tih dana, u maju 1999, bez ikakavog teološkog obrazovanja, bez završene bogoslovije i bez završenog teološkog fakulteta - promovisan u sveštenika SPC, rukopoloženje je obavio veliki prijatelj Amfilohija Radovića, vladika Atanasije Jeftić. Moguće da je mitropolit Amfilohije izbjegao da ga rukopoloži da ne bi otvoreno omalovažavao sveštenstvo svoje mitropolije, koje, uobičajeno, dugo godina mora da pohađa teološke škole da bi dobilo svešteničko zvanje.
Pomenuta knjiga zbog koje je zadobio ljubav mitropolita Amfilohija, knjiga zbog koje je Joanikije Lipovac proglašen svetiteljem, i koja je samog Džomića uhljebila, ne bi ni nastala da nije bilo jedne tvrdnje koju je pop Velibor u tu knjigu unio. Dakle, u knjizi o Lipovcu gospodin Džomić piše: “Da je Mitropolit Joanikije bio okupatorski sluga on bi svakako učestvovao u petrovdanskom proglašenju tzv. ’Nezavisne države Crne Gore’ koju je u dogovoru sa italijanskim okupacionim silama proglasila Crnogorska federalistička stranka na čelu sa Sekulom Drljevićem. Mitropolit Joanikije je svojim beskompromisnim stavom ignorisao takve crnolatinaške, separatističke i anticrnogorske ideje i skupove.” (Velibor Džomić, Golgota Mitropolita Crnogorsko-Primorskog Joanikija (1941-1945), portal rastko.rs, str 314 u štampanom izdanju)
A ne baš uspješni političar Aleksandar Stamatović, koji je i dr istorijskih nauka i kome istorijska nauka valjano služi da bi na javnoj sceni propagirao svoje nacional-političke stavove, je u knjizi "Kratka istorija Mitropolije Crnogorsko-primorske (1219-1999)" (Cetinje: Svetigora, 1999), o Petrovdanskom saboru napisao: "Poslije višemjesečnih priprema, taj čin je izvršen 12. jula na Petrovdan u Cetinju. Mitropolit Joanikije Lipovac, i gotovo sve sveštenstvo Mitropolije Crnogorsko-primorske nijesu uzeli nikakvog učešća u sprovođenju ove ideje i čina i potpuno su se distancirali od njih." (link)
No, Džomić i Stamatović su iznijeli kompletnu i kompaktnu neistinu o tome đe je Lipovac bio ujutro 12. jula 1941. godine. Naravno da je Lipovac, koji je radosno dočekao talijanske okupatore 17. aprila i radosno dočekao okupatorskog kralja 16. maja 1941. godine, isto tako i 12. jula 1941. učestvovao na skupu koji je održan pod pokroviteljstvom Talijana.
Petrovdanskom saboru su prisustvovali i talijanski fotografi i snimatelji, talijanska kinematografska kuća je fotografije objavila prije nekoliko godina na svom sajtu - archivioluce.com/archivio/, a fotografije sa Petrovdanskog sabora 12. jula 1941. možete pogledati ako u pretraživaču na sajtu ukucate riječ Cettigne. Na više fotografija snimljenih na tom skupu vidi se da je prisutan mitropolit Joanikije Lipovac, prema tome, sudeći po logici samog Džomića, SPC je 1999. godine proglasila "CRNOLATINAŠA" za svetitelja. Da su ove fotografije bile objavljene prije 1996. godine, ili da se Velibor Džomić potrudio da sazna činjenice, tj da bolje ispita da li je Lipovac prisustvovao Petrovdanskom saboru, knjiga ne bi ni ugledala svjetlost dana, jer Džomić ne bi mogao da veliča "crnolatinaša" i "separatistu" Lipovca.
I u zabilješkama nekih domaćih memoarista ostalo je zapisano da je Lipovac bio na Petrovdanskom saboru.
Propaganda je čudo: Tokom devedesetih godina glas crnogorskih intelektualaca je dopirao preko Monitora i Liberala do 10-20% stanovništva, ostali dio stanovništva je bio isključivo bombardovan velikosrpskom mitomanijom sa svih strana - iz SPC, iz državnih medija (Pobjeda, TVCG, Radio CG), iz beogradskih medija, od strane domaćih i gostujućih velikosrpskih "intelektualaca"... To se dešavalo tokom devedesetih, ali i kasnije, dobar dio stanovništva C. Gore je tada posrbljen, jer iznošenje činjenica na iole ravnopravan način - suprotnih velikosrpskim "činjenicama" - nije bilo moguće.
Dometi koje je u stanju da ostvari propaganda su čudesni, u stanju je da sa uspjehom minimalizuje nečija velika djela, u stanju je da sa velikim uspjehom nečije neuspjehe i nedjela veliča, izuzetno je sposobna - da preusmjerava pažnju... i koliko god da je neka ideja neistinita, glupa, bolesna ili zla - steći će pristalice, ako je ta ideja podržana od strane dovoljnog broja propagatora ili jakim novčanim sredstvima.
Vjerovatno je od sveg sveštenstva SPC u II svjetskom ratu najveći saradnik fašista bio Joanikije Lipovac, uostalom jedino je njegova bogoslovija tokom II svjetskog rata radila. Bokelji vole Talijane i njihovu kulturu, pa je tako Musolinijevu Italiju strasno volio i Lipovac. Sve su to činjenice koje su nekad, poslije rata, bile poznate svima u Crnoj Gori, ali stižu nove generacije i tu je propaganda iz SPC da te nove generacije "obrazuje" kako Lipovac nije učestvovao sa "crnolatinašima" na Petrovdanskom saboru. Ovu propagandu malo ko na javnoj sceni kod nas demantuje, pa je tako SPC sa 100%-tnim neistinama formirala svijest jednom povelikom broju ljudi kod nas.
Ogroman dio stanovništva Crne Gore do nedavno nikada nije čuo, a i sada je veliki broj - nikada informisanih: da je Nemanja kršten u Duklji kao katolik, jer pravoslavnih sveštenika ovđe tada nije bilo, da posljednji Savin biograf sredinom 13. vijeka naše more nije zvao - srpsko, već Dioklitijsko, da niko iz Zete nije učestvovao u Boju na Kosovu 1389. jer Balšići nijesu poslali vojsku, da u crkvenom kalendaru Crnojevića za 1494. godinu nema sv kneza Lazara Hrebeljanovića, da Sv. Petar Cetinjski i Njegoš nikada nijesu Sv. Savu pomenuli, da je riječ srpstvo izmislio Simo Sarajlija, da je Karađorđev izaslanik Rado Vučinić rekao Francuzima da je Karađorđe porijeklom Kliment, da se Obilića poljana do pred kraj 19. vijeka zvala Velika poljana/livada, da je Joanikije Lipovac prisustvovao Petrovdanskom saboru, a Krsto Popović nije itd, itd.
Prema tome - neistina koju niko ne demantuje - je istina. I sve što sam naveo je u svijesti bar trećine stanovnika Crne Gore - neistina, jer oni drugačije informacije od onih koje im pruža SPC - nemaju.
Ja sam nedavno pisao da Mitropolija crnogorsko-primorska po svom duhu nije crkva Sv. Petra Cetinjskog - crnogorski mitropoliti se do 1920. nikada nijesu birali van Crne Gore, Crnogorska crkva je bila autokefalna, Sveti Petar Cetinjski je bezbroj puta naveo sintagmu "crnogorski narod", a mitropolit Amfilohije nikada... te je danas Mitropolija crnogorsko-primorska po svom duhu - crkva Joanikija Lipovca, a ne Sv. Petra Cetinjskog. I s obzirom da je Joanikije Lipovac kanonizovan, siguran sam da su svi u SPC saglasni sa ovom konstatacijom.
