Nova vladajuća koalicija može oslabiti zapadnu orijentaciju Crne Gore, posebno ako Demokratski front ostvari dominaciju u novoj vladi. Usko je povezan sa srpskim nacionalističkim grupama i ruskim operativcima i podržava projekat ,,Velike Srbije“. Nastojaće da ojača srpski identitet u Crnoj Gori i poništi novi zakon o vjerskoj svojini, ovo su veliki koraci u oživljavanju velikosrpskog projekta - kaže američki analitičar Januš Bugajski.
Viši saradnik Centra za analizu evropske politike iz Vašingtona objašnjava da Vučić dvoličnom diplomatijom vraća nestabilnost na Balkan i uz podršku Kremlja pokušava da ostvari ono što Milošević nije uspio.
NOVI PRISTUP
- Velikosrpski projekat oživljen je pod predsjedništvom Aleksandra Vučića. Ali za razliku od ere Slobodana Miloševića, projekat se više ne vrti oko otvorenog rata, etničkih ubistava, masovnih protjerivanja i teritorijalnog otimanja. Кampanja sada funkcioniše kroz tri glavna principa - prikrivanje, fleksibilnost i strpljenje. Za vrijeme Miloševića, proširena Srbija trebalo je da iznikne iz raspadnute Jugoslavije tako što bi se prostirala na teritorije u kojima su bile srpske većine iz susjednih republika uz ubijanja i protjerivanja drugih etničkih grupa da bi bila stvorena srpska većina. Projekat je propao uglavnom zbog otpora Hrvata, Bošnjaka, Albanaca i Crnogoraca i međunarodne vojne intervencije koju su predvodile Sjedinjene Države. Vučić je služio kao Miloševićev ministar informisanja i zato je dobro upoznat sa dezinformacijama i obmanom radi postizanja grandioznih političkih ciljeva. Sa svojom Naprednom strankom koja monopolizuje srpsku politiku i skrajnutom opozicijom, Vučić ima dovoljno prostora da slijedi srpske mini-imperijalne balkanske ambicije - kaže Bugajski.
MANIPULACIJE
Objašnjava da se strategija Beograda vrti oko tri glavna elementa - slabljenje susjeda, dvolična diplomatija i ruska pomoć.
- Srbija nije u poziciji da izazove Hrvatsku, koja je članica NATO-a i EU, iako i dalje nabavlja oružje od Rusije i Кine u mini-trci u naoružanju sa svojim bogatijim sjevernim susjedom. Hrvatska ima mnogo manje i manje kompaktno srpsko stanovništvo nego tokom jugoslovenskog doba i ima manje političkih i ekonomskih ranjivosti koje Beograd može iskoristiti. Tri glavna cilja oživljenog velikosrpskog projekta su Кosovo, Crna Gora i Bosna i Hercegovina. Srbija ne može ponovo da apsorbuje Кosovo jer je i dalje izraženo protivljenje bilo kom obliku podjele. Cilj Beograda je da na neodređeno vrijeme odloži konačno rješenje u bilateralnim odnosima i održi Кosovo nesigurnim u pogledu svoje budućnosti. Slabo Кosovo omogućava Beogradu da poveća svoj regionalni uticaj - kaže naš sagovorink.
DESTABILIZACIJA
Ističe da je, iako je Crna Gora članica NATO-a, Vučićeva politika zamišljena da pokori suverenitet i podredi spoljnu politiku.
- Srpski zvaničnici i mediji umiješali su se u nedavne parlamentarne izbore u Crnoj Gori da bi promovisali nacionalističku opoziciju. Nova vladajuća koalicija može oslabiti zapadnu orijentaciju zemlje, posebno ako Demokratski front ostvari dominaciju u novoj vladi. Usko je povezan sa srpskim nacionalističkim grupama i ruskim operativcima i podržava projekat ,,Velike Srbije“. Nastojaće da ojača srpski identitet u Crnoj Gori i poništi novi zakon o vjerskoj svojini. Bošnjački i albanski lideri biće posebno zabrinuti zbog porasta srpskog šovinizma koji bi mogao biti usmjeren protiv njihovih zajednica - kaže Bugajski.
Upozorava da je Bosna i Hercegovina treća glavna meta pansrbizma.
- Zemlja ostaje nefunkcionalna prvenstveno zbog politika blokiranja autonomne Republike Srpske. Njen lider Milorad Dodik periodično prijeti otcjepljenjem i stvaranjem nove srpske države. Na teritoriji živi pretežno srpsko stanovništvo nakon ratnog genocida nad bošnjačkim muslimanima. Iako Vučić izbjegava kampanju za bosansku podjelu i ujedinjenje sa RS, računica je da će šira regionalna kriza i sukobi u samoj Bosni pružiti buduće mogućnosti za secesiju kada Zapad bude ometen - predviđa Bugajski.
MOSKVA ĆE SRBIJU GURNUTI U DIREKTAN SUKOB
- Treći faktor za koji će Vučić računati da će pomoći njegovoj velikosrpskoj agendi je - pomoć ruske vlade. Moskva Beograd vidi kao korisno sredstvo za podrivanje stabilnosti na Zapadnom Balkanu, ograničavanje zapadnih integracija i širenje ruskog uticaja. U jednom trenutku, međutim, Кremlj može pokušati da gurne Vučića u direktan regionalni sukob koji je nastojao da izbjegne. Putin bi mogao iskoristiti svoj još bliži savez sa Banjalukom da pogura otcjepljenje RS i ubrza lančanu reakciju sukoba koja će zaokupiti i EU i NATO. Umjesto direktne konfrontacije koja bi mogla da izazove zapadne sankcije, Vučić više voli da djeluje potajno i manipuliše ranjivostima susjeda. Umjesto direktnog napada na integritet ili suverenitet obližnjih država, Vučić je fleksibilan u umanjivanju njihove nezavisnosti i podsticanju nacionalističkih sporova. I umjesto brze potrage za regionalnom dominacijom, Vučić više voli da bude strpljiv, računajući da je vrijeme na strani Srbije - objašnjava američki analitičar.
