„Jeste, za mene je Radovan Karadžić heroj“, poručio je iz klupe crnogorskog parlamenta poslanik Demokratskog fronta. Radovan Karadžić - ratni zločinac, osoba osuđena za genocid, zločine protiv čovječnosti i udruženi zločinački poduhvat.
U Crnoj Gori proteklih godina, kao da smo se navikli da prelazimo ono što se kolokvijalno naziva crvena linija, mjesto gdje postoji granica preko koje se ne smije ići. Stvarnost nas često demantuje, pokazuje da se „granice dna“, lošeg ukusa i anticivilizacijskog ponašanja, uvjek mogu pomjerati. U buci političke neozbiljnosti, slabo se čuju glasovi koji opominju da je svaki pokušaj relativizacije prošlosti, najava nekih novih „udruženih zločinačkih poduhvata“.
PRESUDA
O tome da li je Radovan Karadžić, ratni zločinac ili heroj, najbolje svjedoči optužnica Haškog tribunala u kojoj je izloženo na hiljade prvorazrednih dokaza. Taj dokazni materijal nije izmišljotina Haškog tribunala, obavještajnih službi, Kominterne, Vatikana ili Satanista. Presuda po kojoj je Karadžić proglašen za zločinca, donešena je isključivo na osnovu zvaničnih dokumenata Republike Srbije, organa Republike Srpske i komunikacije najznačajnijih nosioca vlasti u Beogradu i na Palama.
Presudu Haškog tribunala koja ga je proglasila za ratnog zločinca, napisao je sam Radovan Karadžić. Tužioci su samo objedinili i sistematizovali sve njegove aktivnosti tokom rata. To su izgleda mnogo bolje razumijeli istoričari i istraživači u Zapadnoj Evropi i Sjedinjenim Državama, koji su na osnovu tih dokumenata, već napisali na stotine naučnih članaka i knjiga.
Oni su, za razliku od naših pseudoistoričara i pseudopolitičara, mnogo više vjerovali svojim očima, nego onima koji su bez jednog relevantnog dokaza tvrdili da neki ljudi nijesu ratni zločinci već nacionalni heroji. Paranoidna potreba da zločince proglašavate za heroje, za onoga ko hoće da bude pošten prema sebi, mnogo više govori o onima koji pokušavaju da crno pretvore u bijelo.
Ono što dodatno diskredituje svaki pokušaj sakralizacije lika i djela Radovana Karadžića je dio presude u kome se on osim lične odgovornosti, osuđuje i za učešće u udruženom zločinačkom poduhvatu. To znači da je on od samog početka učestvovao planiranju, koordinaciji i konačno realizaciji najstrašnih zločina na prostoru Evrope nakon Drugog svjetskog rata. Sve ono što su bilansi zločina u Bosni, utvrđeno je, bilo je dio planirane i organizovane akcije koja je imala svoj jasan cilj i u kojoj je učestvovalo više ljudi i institucija.
RATNI PLAN
Na različitim primjerima tužilaštvo tribunala je potvrdilo učešće Karadžića u „udruženom zločinačkom poduhvatu“, a jedan od najilustrativnijih, svjedoči o postojanju detaljnogplana. Taj plan sadržan je u „Odluci o strateškim ciljevima srpskog naroda u Bosni i Hercegovini“, koji je 12. maja 1992. godine usvojila skupština Republike Srpske.
Ovaj dokument, koji je takođe bio dio dokaznog postupka protiv Karadžića predstavlja jednu vrstu ratnog plana, koji je kako će se ispostaviti potpuno realizovan. U ovom programskom dokumentu, zasnovanom na principu etničkog razdvajanja Srba od ostalih naroda definisano je šest strateških ciljeva:
- Državno razgraničenje sa druge dvije nacionalne zajednice
- Koridor između Semberije i Krajine
- Uspostavljanje koridora u dolini rijeke Drine, odnosno eliminisanje Drine kao granice između srpskih država
- Uspostavljanje granica na rijekama Uni i Neretvi
- Podjela grada Sarajeva na srpski i muslimanski dio i uspostavljanje u svakom od dijelova efektivne državne vlasti
- Izlaz Republike Srpske na more
Ovaj ratni plan, kako je to u presudi detaljno obrazložio i dokazima potkrijepio Haški tribunal, bio je osnova za sve ono što će se dešavati u tri ratne godine. Princip etničkog razdvajanja stanovništva u Bosni, potvrdio je već u decembru 1992. godine UNPROFOR, koji je za potrebe međunarodne zajednice pripremio kartu o linijama fronta. Te linije fronta, apsolutno su se poklapale sa ratnim ciljevima definisanim u maju, u odlukama Skupštine Republike Srpske. Ispostaviće se, da će svaki od prostora spomenut u odluci iz maja 1992. godine, biti mjesto najstrašnijih zločina protiv civilnog stanovništva. Takođe, ispostaviće se i da je način realizovanja ratnih planova u ovim višenacionalnim sredinama bio identičan. Prva faza koja je trajala u prvoj polovini 1992. godine, podrazumijevala je kvalifikaciju ovih teritorija kao„srpski prostor“u kome je Srpski narod navodno ugrožen. Uslijedile bi priče o istorijskom pravu srpskog naroda na te teritorije, nakon čega bi uslijedili zločini i politika etničkog čišćenja.
Dilema da li je Radovan Karadžić ratni zločinac ili heroj, više govori o onima koji takvo pitanje uopšte i postavljaju. Obim dokaznog materijala i postojanje detaljnog plana o zločinima koji će biti sprovedeni u tri godine, ne ostavljaju prostor za kreativno tumačenje o istorijskoj ulozi ratnog predsjednika Republike Srpske i njegovoj ulozi u „udruženom zločinačkom poduhvatu“. Za crnogorsko društvo mnogo je važnije dati odgovor na pitanje, kako smo došli u situaciju da se i pored svih ovih stvari, u crnogorskom parlamentu čuju ovako retrogradne i opskurne tvrdnje, i zašto i dalje postoji paranoična potreba za relativizacijom istorijske istine?
KONTINUITET RATNOHUŠKAČKE POLITIKE
Na žalost, sve ukazuje da se ne radi o incidentu, već o kontinuitetu jedne politike, koja na falsifikovanju prošlosti i relativizaciji istorijske istine, definiše savremenu političku platformu.
To je politika koja za istorijsku istinu pokušava afirmisati: crkvu koja je navodno pravila državu, proslavu nestanka crnogorske državnosti, relativizaciju zločina, rehabilitaciju četničkog pokreta, proglašenje ratnih zločinaca za svece, politika koja savremene izazove crnogorskog društva pokušava rješavati vrijednostima srednjeg vijeka.
U društvu sa ozbiljnom političkom scenom, izjava da je osuđeni ratni zločinac heroj, podrazumijevala bi automatsku osudu svih političkih struktura. U Crnoj Gori, takva reakcija je izostala. Čula se samo „glasna tišina“, tišna koja takođe dovoljno govori. To je tišina koja podsjeća koliko su licemjerni pozivi onih koji su izabrani sa iste političke liste kao i poslanik kome je Karadžić heroj.
To su isti oni koji se pozivaju na svoju antiratnu tradiciju 90-ih, kunu se u građansku, multikonfesionalnu, multinacionalnu i antifašističku Crnu Goru. Tišinom su reagovali i oni koji su uvjereni da je zbog dolaska na vlast dovoljno promjeniti boju kravate, i napraviti Monty Python-ovski politički spot, da bi se navodno legitimisali kao borci za građansku Crnu Goru, koji uvažavaju sve vjere i nacije. Ni za njih, ova izjava nije za osudu, jer su spremni da ne čuju ovakve poruke ili da zbog vlasti i političkog rejtinga relativizuju suštinu ovih i sličnih poruka. Ono što bi u svim civilizovanim društvima zaslužilo najtežu osudu, u Crnoj Gori je platforma za političko okupljanje klero-nacionalističkih snaga, koje i dalje vjeruju da postoje ljudi koji više vjeruju njima, nego sopstvenim očima.
