„Podrška od 44 poslanika za formiranje nove vlade i uopšte formiranje nove vlade je u ovom trenutku uslovljeno velikim brojem faktora. Uzevši u obzir isključivost Pokreta Evropa sad prema ZBCG, DPS-u i GP URA i trenutne političke okolnosti, pitanje formiranja nove vlade prvenstveno zavisi od podrške četiri poslanika - CIVIS-a, UCG-a, Alternative i Novske liste, ali ne isključivo“, ocijenio je u razgovoru za Portal Analitika programski direktor NVO Uzor, Marko Pejović.
Kaže da se postavlja pitanje da li će poslanici PES-a koji su na sjednici Glavnog odbora glasali protiv predloga mandatara poštovati odluku koju je GO većinski donio ili će ipak glasati kao na sjednici GO te stranke.
Podrška u ovom trenutku zavisi od poslanika Novske liste
“Imajući u vidu da su UCG, Alternativa i CIVIS najavili da neće glasati u parlamentu za vladu koja ima manje od 49 poslanika podrške i čije formiranje zavisi od dugogodišnjih partnera DPS-a, podrška za formiranje nove vlade u ovom trenutku najviše zavisi od poslanika Novske liste, pod uslovom da svi poslanici PES-a glasaju prema odluci GO tog pokreta. U tom slučaju, ukoliko poslanik Novske liste bude glasao za formiranje nove vlade onda će ona biti formirana”, kaže Pejović.
S druge strane, kako pojašnjava sagovornik Analitike, ukoliko mandatar ne pokrene novi krug pregovara i ostane pri svom predlogu, a dođe do upitnosti podrške 41 poslanika za formiranje nove vlade, može se dogoditi da u procesu formiranja nove vlade učestvuje SD koji je u medijskim istupima pružio podršku mandataru Spajiću.
“Stoga, preostaje da se vidi da li će mandatar uspjeti u svojim redovima da obezbijedi dovoljnu podršku, ili će ipak pokrenuti novi ciklus pregovaranja, ili vratiti mandat koji mu je predsjednik povjerio”, ističe Pejović.
Kako dodaje, kočnica za formiranje nove Vlade može biti na više frontova.
“Odnosno unutar same liste poslanika PES-a, poslanika drugih subjekata koji su na listi poslanika PES-a, ponovnim pokretanjem pregovora i potencijalnog uključivanja novih političkih subjekata”, kaže Pejović.
Ne zanemarivati uticaj Milatovića
Ovdje, kako dodaje, svakako ne treba zanemariti i uticaj mišljenja Jakova Milatovića.
“Mišljenja koje se umnogome ne podudara sa mišljenjima i odlukama mandatara Spajića, ali i njegove kritike i zabrinutost koji se tiču mandatara i pregovaranja te njegovog zahtjeva da je potrebno učiniti proces pregovora dodatno transparentnim i inkluzivnijim kako bi rezultat bio stabilniji. Na kraju, jasno je da se u ovakvim kombinatorikama može govoriti o najviše 41 poslaniku koji mogu glasati za novu vladu”, podvlači Pejović.
Osvrćući se na stavove CIVIS-a, UCG i Alternative, Pejović ukazuje da su oni jasni gotovo od početka pregovaranja, te da iznenađuje izjava Spajića da očekuje i njihovu podršku.
33
Kako dodaje, pod uslovom da ostanu pri svojim stavovima, ne može se očekivati da oni pruže podršku za formiranje nove vlade.
“Izostanak te podrške, ukoliko je mandataru isključivi cilj da sastavi vladu, mora podrazumijevati uključivanje novih subjekata u pregovaranje za formiranje nove vlade, kako bi se obezbijedila dovoljna podrška, ali tu se onda otvara pitanje da li bi poslanici PES-a glasali za novi predlog sastava vlade, s obzirom na to da novi subjekt može biti samo SD, usljed poznatih razloga za DPS, ZBCG i GP URA. U tom slučaju, ako dođe do formiranja nove vlade uz podršku SD-a, ova neslaganja potencijalno mogu rezultirati odvajanjem određenog broja poslanika PES-a i njihovo djelovanje kao nezavisnih poslanika u parlamentu”, navodi Pejović.
ZBCG neće promijeniti dosadašnji pravac djelovanja
Sagovornik Analitike ističe da se u ovom trenutku ne može reći da li je Spajić odlukom da izostavi ZBCG iz vlasti napravio zaokret Crne Gore prema Briselu umjesto “beogradskog kursa”.
Ukoliko je, dodaje, istinski imao težnju da formira proevropsku vladu i da obezbijedi podršku zapadnih partnera, Pejović smatra da ne bi ni došlo do ove faze pregovaranja sa ZBCG.
“Ipak, vjerujem da je mandatar uzeo u obzir sve okolnosti i potencijalne posljedice ukoliko bi ZBCG bio dio nove vlade, ali i činjenicu da bi ga značajno više mogla koštati takva trka za brojem poslanika, nego minimalna podrška poslanika u parlamentu jer je apsolutno nerealno očekivati da koalicija ZBCG neće, i pored moratorijuma i prihvatanja principa za formiranje nove vlade, nastaviti da djeluje u dosadašnjem pravcu”, izričit je Pejović.
Koaliranja sa nekadašnjim DF-om na lokalnom nivou, nam, kaže, jasno ukazuje na to.
“Dok god bude u interesu zvaničnog Beograda, nema sumnje da će na različite načine pokušati da destabilizuje novu vladu”, kategoričan je Pejović.
Ucjene i manipulacije da se utiče na tok pregovora
Komentarišući poruke predsjednika Opštine Zeta Mihaila Asanovića da će, ukoliko PES i Demokrate “formiraju vlast sa privjescima DPS-a, pozvati kolege iz ZBCG da napuste vlast u svakom gradu gdje sarađuju sa tim partijama” i lidera Slobodne CG Vladislava Dajkovića da će njegova partija razmotriti dalje učešće u vlasti u Glavnom gradu, Pejović je stava da su ovo pokušaji ucjenjivanja mandatara i korišćenje pozicije da utiču na pregovarački tok i učešće ZBCG u novoj vladi.
“Vjerujem da su partije koje najavljuju preispitivanje podrške i učešće na lokalnom nivou, svjesne da su u značajnoj mjeri izgubile podršku na vanrednim parlamentarnim izborima ukoliko analiziramo rezultate po opštinama, te da im bilo kakva opcija novih izbora ne ide u prilog. Ipak, ne smije se isključiti ni takva mogućnost, jer smo prethodne tri godine svjedočili različitim iznenađenjima koja su išla i na štetu političkih subjekata na nacionalnom i lokalnom nivou”, napominje Pejović.
Socijaldemokrate otvorile put za učešće u novoj vlasti
Upitan koliko je vjerovatno da će, ako do toga dođe, Socijaldemokrate podržati Vladu, Pejović smatra da je ta partija politički iskusno i pametno odigrala ulogu nakon konsultacija, koja im potencijalno može otvoriti put za učešće u novoj vlasti, pod uslovom da to bude prihvatljivo GO PES-a.
“Svakako da je politička dosljednost u tom smislu upitna, ali to je politika kakva nam je poznata u Crnoj Gori, ali i regionu. Stoga, ukoliko UCG, Alternativa, Novska lista i CIVIS ne pruže podršku za formiranje nove vlade, mandataru ne preostaje ništa drugo nego da SD uključi u pregovarački proces, jer je ZBCG, DPS i GP URA izuzeo za partnere u formiranju 44. vlade. Svakako, ponavljam, pitanje je kako bi poslanici PES-a i GO tog pokreta reagovao na to koaliranje”, napominje Pejović.
Teško do punog mandata i stabilnosti 44. Vlade
Ukoliko se, ipak, formira vlada sa minimalnom podrškom, a koju bi činili samo PES, Demokrate i manjinske partije, Pejović ističe da je veoma je teško, skoro nemoguće očekivati pun mandat i stabilnost Vlade koje se ne temelji na zajedničkim programskim principima, nego se pokušajima da na različite načine dođe do dovoljnog broja poslanika podrške.
“Takođe, izjave i stavovi u prethodnom periodu govore da i poslanici koji su dio liste PES-a imaju drugačije viđenje o nemalom broju pitanja, pa to može samo dodatno da zabrinjava sa aspekta stabilnosti i dugoročnosti nove vlade nakon njenogpotencijalnog formiranja. U takvim okolnostima, očekivanja za stabilnost i dugotrajnost nove vlade mogu biti gotovo jednaka kao za 42. i 43. Vladu Crne Gore”, zaključuje Pejović.
