Narodni heroj Savo Brković objavio je 1988. godine knjigu „Etnogenezofobija – prilog kritici velikosrpstva“. Ta njegova knjiga imala je namjenu da razbije mitove i lažibajke koji su decenijama poturani Crnogorcima kao fakat o njihovom porijeklu i istoriji. Ona je svojevrsan nastavak Brkovićeve knjige iz 1974. godine pod nazivom „O postanku i razvoju crnogorske nacije“.
Zbog ove knjige narodni heroj i nekad visoki partijski zvaničnik, u prvim vihorima AB revolucije biće izbačen iz Saveza komunista zbog „crnogorskog nacionalizma“. Savo Brković je jedan od rijetkih crnogorskih komunista koji se zalagao za renesansu crnogorskog nacionalnog i kulturnog identiteta i boraca protiv komunističke bjelaške struje unutar KPCG koja se nikad nije odrekla tekovina tzv. Podgoričke skupštine i ubrajanja Crnogoraca u srpski etnički korpus.
Srbija je faktor nestabilnosti na ovom poluostrvu. Ne njen narod, već vlast koja se tog plana ne odriče
Zanimljiv je naziv ove knjige. Etnogenezofobija. Fobija od etničkog, stvarnog porijekla. Moglo bi se reći da ta fobija ni do danas nije izliječena jer neki Crnogorci prosto žele da budu nešto što nijesu, a ne ono što jesu, iako je to što jesu mnogo bolje od onoga što nijesu. To je etnogenezofobija.
Dalje, naziv knjige kaže „prilog kritici velikosrpstva“. Znači, on daje svoj prilog kritici jednog ideološkog projekta koji razara balkansku stabilnost punih 170 godina. Još od donošenja tajnog „programa spoljašnje i nacionalne politike Srbije“ u režiji Ilije Garašanina, a pod zanimljivim nazivom „Načertanije“, što bi danas bio ekvavilent riječi nacrt, Srbija je faktor nestabilnosti na ovom poluostrvu. Ne njen narod, već vlast koja se tog plana ne odriče.
Za 170 godina nijedna srpska vlast nije odstupila značajno od tog nacrta srpske politike, a to je u suštini velikosrpsrvo. Čak ni komunisti koji su došli poslije rata nijesu bili prezadovoljni time što nema izlaza na more, što nema više centralizacije i uticaja balkanskog hegemona kakav je postojao za vrijeme krune Karađorđevića. Nakon odlaska ostataka nejakih nosilaca spomenica iz vila na Dedinju krajem osamdesetih godina dvadesetog vijeka te zle namjere srpske politike su samo postale java i utemeljene Memorandumom Srpske akademije nauka i umjetnosti. Srbi svi i svuda.
U tim momentima Savo Brković piše ovo značajno djelo i proživljava golgotu od režimskih medija, glasnogovornika i kvaziistoričara. Jer, jednostavno nije bilo popularno da tako ugledna ličnost bude protiv njihovih laži koje su pokušavali da serviraju po direktivi centrale akademije nauka iz suśedne nam republike. Smetala im je plejada crnogorskih intelektualaca koji su imali hrabrosti da istupe i ne ćute na mračno vrijeme koje je velikosrpstvo donijelo u Jugoslaviju i bačilo je u krvavi građanski rat.
Velikosrpstvo je ideologija mraka. Taj epitet je steklo zbog svih onih žrtava koje su završile u grobu, nedužne i nevine, samo zato što su imale ime ili prezime ili shvatanja koja nijesu obuhvaćena njenim, u tom momentu, aktuelnim nacrtom. Tako da je tu veliki broj nevinih crnogorskih i makedonskih žrtava progutan tom aždajom krajem Prvog svjetskog rata.
Nove planove pisaće Vasa Čubrilović, koji je za Crnogorce imao monstruoznu namjenu, a to je da ih naseli u mjesta đe žive Albanci, kako bi Crnogorci, za račun Srba, te predjele očistili od Albanaca. Srpski hegemonizam i centralizam prve Jugoslavije stvoriće mržnje na Balkanu koje nikada nijesu postojale i eskalirati Drugim svjetskim ratom u kojem će živote izgubiti milioni ljudi.
I tada je velikosrpstvo imalo svoj dokument, nasljednika Načertanja u vidu plana pod monstruoznim nazivom „Homogena Srbija“, kreiranog od strane Stevana Moljevića, a koji je „čiča“ objeručke prihvatio. Plan „Homogene Srbije“ znači veliku Srbiju očišćenu od svih drugih etničkih zajednica i neistomišljenika. Opet Srbi svi i svuda. Opet ovaj plan nije uspio, osim što je iza sebe ostavio nekoliko pokolja muslimana u Sandžaku kao uvod u homogenizaciju.
Devedesetih je probuđeno ono najgore u velikosrpstvu, želja da zagospodari svima, i da ih uništi
Što se dešavalo poslije rata već smo naveli. Zaboljeo ih je to što je Boka Kotorska vraćena onome kome je vazda pripadala i čijem najvećem svetitelju velike sile ne dadoše da zabije crnogorski barjak na hercegnovsku tvrđavu iako iz nje išćera do tada neporaženog Napoleona. Mada su uspjeli da Crnoj Gori uzmu Metohiju do Đakovice, da nam ne bude puno.
Devedesetih je probuđeno ono najgore u velikosrpstvu, želja da zagospodari svima, i da ih uništi. Opet homogena velika!
I onda kad smo mislili da je velikosrpstvo mrtvo, posrnućem svjetske civilizacije i politike, izolacionizmom Sjedinjenih Američkih Država i pasivnošću Evropske unije i njihovim skretanjem pažnje sa vječnog evropskog bureta baruta Balkana, velikosrpstvo je opet uzelo maha. Ovog puta pod modernizovanim nazivom „srpski svet“.
Ideja je ostala sasvim ista, Načertanije, velika, homogena. Ta se ideologija ne mijenja, samo joj se metodi adaptiraju vremenu u kojem obitava. I ona, po ko zna koji put, u proteklih 170 godina prijeti da ugrozi stabilnost na Balkanu.
Zanimljivo je to što je Srbija poslije svakog pokušaja homogenizacije i povećavanja izlazila iz tog projekta još manja. Nakon sprovođenja Načertanija 1918. iz njega nije nastala velika Srbija kako su je zamišljali, pa zato kunu Aleksandra što im pokvari planove.
Iz Drugog svjetskog rata je izašla još manja. Nakon ratova devedesetih uništili su se snovi o nekakvoj srpskoj državi u Hrvatskoj, a i oni o onoj u Bosni nijesu baš realni. Otišlo je i Kosovo, a Srbija još ne odustaje od velikosrpskih projekata. Zanimljivo će biti gledati koliko su još spremne srpske elite da vuku srpski narod u sukob s cijelim svijetom i sunovrat.
Mogu tamo da se ne slažu između sebe vlast i opozicija, ali im je velikosrpstvo zajedničko. I ko god dođe na vlast od trenutne ponude biće prijetnja po region. Jer velikosrpstvo je ideologija mraka, destrukcije, nasilja i krvi. Što prije to srpsko građanstvo i Evropa shvate biće bolje po sve.
Jer Balkanu najviše treba jaka Srbija, jaka i demokratska i slobodna u kojoj mogu da vide partnera, a ne prijetnju. „Živjeti pored Srbije, isto je kao kad spavaš sa medvjedom. Ma koliko sebe uvjeravao da je on dobar i pažljiv, ti se stalno budiš uplašen, na bilo koji njegov pokret u krevetu“, govorio je crnogorski biznismen i dobrotvor Ćano Koprivica.
Dok god bude tog straha kod okolnih naroda, oni neće moći da vide Srbiju bilo kako osim očima nepovjerenja onako kako vide velikosrpstvo i onoga koji oće da im zapali kuću.
