Politički analitičar Sergej Sekulović smatra da se pitanje odgovornosti za krah prošlonedjeljnih opozicionih pregovora o formiranju zajedničke izborne liste, ne može adresirati na konkretnog političkog subjekta, jer je neuspjeh razgovora rezultat, prema njegovim riječima, ideološki polarizovane opozicije, koja nema lidera nespornog autoriteta.
Komplikovana jednačina
„Jedinstvena opoziciona lista politički je komplikovana jednačina, najmanje iz dva razloga: prvo, što je opozicija, uz određene varijacije, ideološki podijeljena na dva pola – konzervativno-desni, koji je snažno naslonjen na identitetsku politiku, i građansko-evropski, koji se kreće od lijevog do političkog centra; drugo, opozicija nema jasnu lidersku strukturu i posljedično lidera koji ima nesporan legitimitet i autoritet“, rekao je Sekulović.
Tome, kaže, treba dodati činjenicu da opozicione strukture prethodne četiri godine nijesu iskoristile da izgrade međusobno povjerenje.
„Naprotiv. Njihovo približavanje više je bilo posljedica događaja koje oni nijesu kreirali – protesta pokreta ʼOdupri seʼ i litija – ali kojima su se prilagođavali. Kao što sam više puta javno rekao, jedinstvena opoziciona lista nije najbolje rješenje i vjerujem da tu tezu nije teško odbraniti“, kazao je Sekulović Portalu Analitika.
Podsjetimo, pregovori opozicije propali su nakon dva sastanka. Iako su opozicioni prvaci deklarativno bili spremni da se odreknu mjesta na jedinstvenoj listi i novih mandata – do dogovora nije došlo.
Iz Demokratskog fronta (DF) prvo su optužili Uru da nije željela zajedničku listu s njima, da bi dan kasnije iz tog političkog saveza okrivili Demokrate za neuspjeh pregovora, navodeći da je to što Ura nije željela na jedinstvenu listu, bio samo izgovor da i Bečićeva partija odbije ujedinjenje opozicije. Nijesu, međutim, izostala ni prepucavanja između Demokrata i Ure.
Rizik od apstinencije
Iako su pojedini opozicioni lideri nastavili da pozivaju na novi krug razgovora i ujedinjenje, nekoliko dana kasnije Ura je, sa Savezom građana Civis i grupom intelektualaca, predstavila platformu „Crno na bijelo“, dok su Demokrate s Demosom, dvijema manjim partijama i jednom NVO, formirale predizbornu koaliciju.
Upitan hoće li neuspjeh pregovora demotivisati opozicione glasače, Sekulović odgovara da do povećanja apstinenata može doći, ali ne samo iz tih razloga.
„U svakom slučaju, za opoziciju taj rizik postoji i mislim da će primarno zavisiti od načina na koji će se odnositi jedni prema drugima u predizbornoj kampanji“, podvlači analitičar.
Opozicija u zaostatku
Prema njegovom mišljenju, teško je procijeniti domete razjedinjene opozicije na izborima. Potrebno je, kaže, sačekati definitivno zaokruživanje opozicione ponude, a od pomoći bi, dodaje, bilo i istraživanje javnog mnjenja nakon toga.
„Sigurno da opozicija ima svoju šansu, ali moj utisak je da su, sportskim rječnikom rečeno – u blagom zaostatku“, ocjenjuje naš sagovornik.
Komentarišući opoziciono pregrupisavanje, Sekulović kaže da smatra da je bilo prirodno da se čitav politički spektar koji se kreće od lijevog do političkog centra – a koji ima svoje uporište u građanskom – nađe na jednoj listi.
„Kad već do toga nije došlo, može se reći da se radi o racionalnoj odluci koja nosi i svoje opasnosti. Ostaje da se vidi koliko će široka biti koalicija oko DF-a ili će se stvoriti još jedna opoziciona kolona“, navodi Sekulović.
Antifašizam ili svetosavlje
Na pitanje kako tumači izostanak Socijaldemokratske partije (SDP) iz opozicionih pregovora, sagovornik našeg portala kaže da je ključni razlog odsustva te stranke njihovo glasanje za Zakon o slobodi vjeroispovijesti.
„Dilema antifašizam ili svetosavlje – ili, prevedeno, novo referendumsko pitanje – i dalje je krupan zalogaj za političku scenu. Cijepa je i koči demokratsko sazrijevanje“, smatra on.
Ura, koja je bila domaćin prvog prošlonedjeljnog sastanka, nije na njega pozvala predstavnike SDP-a. Potpredsjednik SDP-a, Bojan Zeković, rekao je da ta stranka ne vidi saradnju s nacionalističkim partijama kojima nije cilj građanska i evropska Crna Gora.
Iako su pojedine stranke, prije svega Demokrate i Ura, mjesecima unazad zagovarale ideju bojkota parlamentarnih izbora – od nje se odustalo. Objašnjavajući razloge tog preokreta i odustajanja od najavljenog bojkota, Sekulović kaže da je u prirodi partija da izađu na politički teren.
„I mislim da vjeruju da mogu doći do dobrog rezultata. S druge strane, bojkot parlamentarnih izbora nepoznat je teren, a naše partije nijesu toliko ukorijenjene u društveno tkivo da ovo ne bi predstavljalo i veliki rizik po njihovu političku budućnost“, zaključuje on.
