Obilazak Starog Bara predstavlja fascinantan istorijski doživljaj. Ovaj utvđeni grad je jedan od najinteresantnijih arheoloških lokaliteta u Crnoj Gori, jer je njegova arhitektura rezultat mješovitih uticaja različitih vladavina i kultura.
Stari Bar se nalazi u podnožju planine Rumije, oko 4 km od centra Bara. Zašto je ovo mjesto skoro 5 km udaljeno od morske obale? Neki izvori tvrde da su stanovnici zbog napada ulcinjskih gusara morali da se sele ka unutrašnjosti. U svakom slučaju, grad ima idealnu stratešku poziciju u podnožju planine Rumije i zaštićen je strmim liticama.
Lako se stiže iz Bara, samo pratite putokaze za Ulcinj i na prvom kružnom toku poslije nadvožnjaka, skrenite prema Starom Baru. Možete parkirati svoj auto na velikom parkingu u podnožju strme kaldrmisane ulice koja vodi do tvrđave, a tokom ljetnjih mjeseci možete koristiti i neka privatna parkirališta u blizini. Međutim, preporučljivo je stići ranije: broj parking mjesta je ograničen!
Prošetajte polako uzbrdo do kapije starog grada. Proći ćete pored slikovitih kafića, tradicionalnih restorana i atraktivnih prodavnica suvenira. Strma ulica vodi pored ogromnih zidina, koje su izgrađene u Srednjem vijeku.
Smatra se da je Stari Bar nastao kao rimsko naselje u 6. vijeku. Tokom vjekova osvajali su ga Mlečani, a kasnije Osmanlije. Grad su konačno povratili Crnogorci 1877. godine nakon duge opsade, pošto su lokalni stanovnici uništili akvadukt i prekinuli dovod vode. Snažna eksplozija početkom 20. vijeka opustošila je veliki dio starog grada, a ono što je ostalo uništeno je zemljotresom 1979. godine.
Lapidarijum Stari Bar
Od tada je Stari Bar, koji je hiljadu godina bio značajno utvrđeno naselje u ovom dijelu Crne Gore, prepušten zubu vremena. U ovom gradu, koji je nekada bio pun ljudi koji su se bavili trgovinom, maslinarstvom i zanatsvom, danas više niko ne živi ...
Na sreću, mnogi objekti u Starom Baru su sada restaurirani, n.pr. carinarnica, citadela, akvadukt, sat kula, kao i neke palate i crkve. Na ovaj način, posjetioci dobijaju mnogo bolju ideju kako se nekada ovdje živjelo.
Restaurirane crkva i palata
Stari Bar danas ima oko 2.000 stanovnika. Aktivno se živi i u naselju Podgrad koji datira još iz Srednjeg vijeka. Osim starih kafana, prodavnica i zanatskih radnji, tu se nalaze i dvije džamije, te katolička crkva Sv. Marije.
Strma ulica koja vodi do tvrđave je poznata po svojim vegetarijanskim i tradicionalnim restoranima. Ovdje za doručak ili užinu možete jesti ukusne priganice sa sirom i/ili medom uz jaku crnu kafu, dok je svježi sok od nara najpopularnije piće.
Pijaca Starog Bara je vrlo atraktivna za posjetioce. Ovo je mjesto gdje mještanke, ponekad obučene u narodne nošnje, pod sjenovitim drvećem prodaju svoje masline, maslinovo ulje, mandarine i limun, sir, pršutu i druge domaće proizvode.
Obilazak tvrđave Stari Bar je prava istorijska avantura. Cijena ulaznice je 5,00 € po osobi, a treba vam sat ili dva da istražite kompletnu lokaciju, koja se nekada sastojala od oko 240 kamenih zgrada. Niste obavezni da pratite određenu rutu, možete sami da otkrijete sve tajne ovog utvrđenog grada.
Popnite se na zidine i divite se rekonstruisanom akvaduktu, pogledajte neke dobro restaurirane srednjovekovne crkve, džamiju, očuvane palate, oružarnicu, prelijep lapidarijum i turski hamam iz 17. vijeka. Lijepo je obnovljena i sahat-kula, glavno obilježje Starog Bara.
Na proljeće, ruševine starih kamenih kuća, bunari, lukovi i prolazi okruženi su cvjetnim drvećem i drugim zelenim rastinjem. Kako je lijepo vidjeti takav spoj prirode i kulture!
Oko utvrđenog grada vide se vrhovi planine Rumije. Gradske zidine i panoramske terase pružaju veličanstven pogled na lučki grad Bar, okolnu ravnicu sa starim maslinjacima i daleko svjetlucavo Jadransko more.
Stari Bar je na putu da postane pravi turistički hotspot. Rekonstrukcija je još u toku, ali sve izgleda čisto i dobro održavano. Međutim, većina zgrada i dalje leži u ruševinama i potrebno je mnogo mašte da se shvati zašto je ovaj grad bio toliko važan u prošlosti.
Još jedna preporuka:
U okolini Starog Bara, u Mirovici, postoji stablo masline staro više od 2.000 godina. Zaštićeno je od strane države 1963. godine, jer se smatra najstarijim drvetom u Evropi.
Iako rekonstrukcija Starog Bara još traje, sigurna sam da je ovo mjesto na putu da postane izuzetna atrakcija, ne samo za one koji svoj odmor provode na Crnogorskom primorju, već takođe za one stanovnike Crne Gore koji tu žele da provedu jedan lijepi dan s porodicom.
(Fotografije: Marianne van Twillert-Wennekes, Paul Wennekes)
Tekst i fotografije su zaštićene autorskim pravima, prenošenje je dozvoljeno uz postavljanje linka i isticanje autora i izvora.
